Özgül Öğrenme Bozukları, dinleme, konuşma, okuma, yazma, akıl yürütme ile matematik yeteneklerinin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli güçlüklerle kendini gösteren bozukluklardır.
Özgül öğrenme güçlüğü olan çocukların zeka düzeyleri düşük olmadığı gibi bu grupta zeka düzeyi çok yüksek çocuklar, hatta özel yeteneklere sahip çocuklar da bulunur. Buna önemlikanıt disleksili olduğu bilinen bilim adamları ve sanatçılardır: Albert Einstein, Leonardo da Vinci, Tom Cruise ve Mickey Mouse çizgi film karakterinin yaratıcısı Walt Disney gibi. Özgül Ögrenme Güçlükleri, yaşanan güçlüğe göre alt gruplara ayrılır. Bu alt grupların pratikte adlandırılmasında kullanılan terimler şunlardır.
Okumada güçlük: Disleksi
Yazmada güçlük : Disgrafi
Matematiksel islemlerde güçlük: Diskalkuli
Bu güçlüklerin birden fazlası da bir arada görülebilir, hatta ayrı bir antite olan” Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu” da sıklıkla öğrenme bozuklukları ile birlikte görülür.
DİSLEKSİ TÜRLERİ
Disleksinin nedenleri tam olarak aydınlatılamamış olmakla birlikte genelde doğum öncesi ve doğum sonrası beynin gelişmesi sırasında etkili olan faktörler rol oynar. Bu faktörler arasında; genetik yatkınlık, yetersiz ve dengesiz beslenme, gebelik
sırasında geçirilen bazı hastalıklar ve bilinçsiz ilaç kullanımı, uzun ve zor doğum, plesenta anomalileri, doğumdan sonra bebeğin nefes almasındaki gecikme, geçirdiği ateşli hastalıklar ve benzeri durumlar bulunur.
Beyin Kelimeleri Nasıl Okur ?
Toplumun çoğunluğunda, sağ beyin yarım küresi sol beyin yarım küresine göre
daha küçüktür. Normal bir bireyde beynin işleyis sekli şöyledir:
Ses birimi üretimi : (sol inferior frontal gyrus)
Beyinin bu bölümü sesli veya sessiz olarak kelimeleri seslendirmeye yardımcı
olur. Bu bölüm ayrıca kelimeleri oluşturan küçük sesleri analiz eder. Bu bölüm
daha çok yeni okumaya başlayanlarda daha aktiftir.
Kelime çözümleyiciler : ( sol parieto temporal bölge)
Beyinin bu bölümü daha çok yazılı kelimelerin analizini yapar. Bu
bölümde kelimeyi oluşturan hece, ses ve harfler uygun bir şekilde seslendirilir.
Otomatik Dedektör bulucu : ( sol occipito temporol bölge)
Beynin bu bölümünün görevi kelimelerin otomatik olarak tanınmasını sağlamaktadır. Otomatik bulucu aktive edilir ve okuyucu hızlı bir şekilde kelimeyi algılar. Bu durum disleksilerde daha farklıdır. Sağ beyin yarımküresinin, sol beyin yarımküresine eşit büyüklükte ya da sol beyin yarım küresinin daha küçük olduğunu ortaya koyar. Disleksilerin sol beyin yarımküresindeki farklılıkların bu bozukluğun nedeni olduğu düşünülüyor.
DISLEKSI BELİRTİLERİ
Disleksi üzerine ilk çalışan nörologlardan Samuel T. ORTON disleksinin sık
karşılaşılan özelliklerini şöyle belirlemiştir.
- b ve d, p ve q harflerini, 6 ve 9 gibi sayıları ters algılama; kelimelerdeki harfleri ya da sayıları karışık algılama, ne’yi en; 3’ü E; 12’yi 21 olarak algılamak gibi.
- Okurken kelime atlamak.
- Hecelerin seslerini karıştırmak ya da sessiz harflerin yerini değiştirmek,
- sıklıkla yazım hatası yapmak.
- Yazı yazmada zorluk.
- Gecikmiş ya da yetersiz konuşma.
- Konuşurken anlama en uygun kelimeyi seçmede zorluk.
- Yön (yukarı, aşağı gibi) ve zaman (önce, sonra, dün, yarın gibi) kavramları
- konusunda sorunlar.
- Elleri kullanmada hantallık ve beceriksizlik
NE YAPILMALI
Erken tanı bu çocuklarin geleceklerini etkileme açısından çok önemlidir, çünkü bu çocukların sadece akademik hayatları değil, akademik basarısızlık nedeniyle psikososyal gelismeleri / hayatları da bu durumdan olumsuz etkilenir. Erken tanı da veli ve öğretmenlerdeki farkındalık ile mümkündür. Soruna yaklaşımda okul, aile, psikolog, psikiyatrist ve özel eğitim uzmanı işbirliği gereklidir. Çocuğun güçlük çektiği alana özel sözel, işitsel ve görsel eğitim metodları seçilmeli, özel geliştirilmiş bilgisayar programlarından yararlanılmalı, yazarken klavye kullanımı gibi yöntemler kullanılmalı, ayrıca bilgiyi ölçmede yazılı yerine sözlü sınav, çoktan seçmeli test gibi uygulamalara yer verilmelidir.
